Chọn giống bơ chất lượng không chỉ là bước đầu tiên mà còn là bước sống còn quyết định cả năng suất lẫn công chăm sóc về sau. Giống bơ tốt giúp cây phát triển mạnh, ít sâu bệnh, cho trái sai và hiệu quả cao. Bài viết này AT sẽ chia sẻ những kinh nghiệm thực tế, khoa học kết hợp cùng góc nhìn chuyên gia để bà con dễ dàng lựa chọn được giống bơ hiệu quả, khỏe mạnh và phù hợp với điều kiện canh tác từng vùng.
Contents
Giống bơ tốt là nền tảng để cây sinh trưởng mạnh và cho quả đạt chất lượng cao. Một giống bơ phù hợp sẽ cho trái to, cơm dày, ít xơ, thơm béo đúng chuẩn người tiêu dùng yêu thích. Bên cạnh đó, giống bơ tốt thường có tỷ lệ đậu trái cao, ổn định qua các năm, ít bị rụng trái sinh lý.
Giống bơ khỏe, sạch bệnh ngay từ đầu sẽ giúp nhà vườn tiết kiệm đáng kể chi phí phân thuốc, công lao động và thời gian chăm sóc. Cây giống bơ yếu hoặc nhiễm bệnh sẵn dễ bị nấm, tuyến trùng, vàng lá, thối rễ… dẫn đến chết cây hoặc kém phát triển.
Không phải giống bơ nào cũng dễ trồng và dễ tiêu thụ. Tùy vào thị trường mục tiêu (tiêu thụ nội địa, xuất khẩu hay bán lẻ vùng miền), việc chọn giống bơ phù hợp sẽ quyết định đến giá bán và đầu ra ổn định. Ví dụ: bơ 034 dễ tiêu thụ trong nước nhờ trái dài, thơm; trong khi bơ Hass lại được ưa chuộng khi xuất khẩu do bảo quản lâu, vận chuyển tốt.
Giống bơ đạt chuẩn phải có nguồn gốc rõ ràng, được nhân giống từ các trung tâm nghiên cứu nông nghiệp hoặc vườn ươm uy tín, có kinh nghiệm trong ươm giống bơ. Các đơn vị này thường áp dụng quy trình kiểm định nghiêm ngặt, đảm bảo cây giống không mang mầm bệnh, phát triển ổn định và giữ được đặc tính tốt từ cây mẹ.
Cây ghép có nhiều ưu điểm vượt trội như sinh trưởng nhanh, ra trái sớm, chống chịu sâu bệnh tốt và giữ được đặc điểm của giống bơ mẹ, không mất nhiều công và thời gian chăm sóc. Các vườn giống bơ uy tín còn thường xuyên có chính sách bảo hành, hỗ trợ kỹ thuật sau mua, giúp nhà vườn yên tâm đầu tư lâu dài.
Không nên mua cây giống từ chợ nông sản, xe tải lưu động hay các điểm bán không rõ địa chỉ. Những cây này thường không được kiểm soát quy trình sản xuất, dễ mang bệnh hoặc bị lai tạp, ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất khi trồng.
Mỗi giống bơ có khả năng thích nghi khác nhau với vùng đất và điều kiện thời tiết. Chọn giống bơ phù hợp với vùng trồng là yếu tố tiên quyết để cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất tối đa.
Các vùng như Lâm Đồng, Đắk Nông, Kon Tum với khí hậu mát mẻ và đất đỏ bazan thích hợp trồng giống bơ Hass, Booth 7, Reed. Những giống bơ này chịu lạnh tốt, ra trái ổn định, phẩm chất cao và dễ xuất khẩu.
Các khu vực như miền Tây, Đông Nam Bộ có thời tiết nóng ẩm, mùa mưa dai dẳng thì nên chọn giống bơ chịu úng tốt như bơ 034, bơ tứ quý. Những giống bơ này có bộ rễ khỏe, ít thối rễ, dễ chăm sóc và năng suất cao.
Ở những vùng đất ít màu mỡ, bà con nên chọn giống bơ tốt có khả năng chịu khô hạn, rễ mạnh như bơ sáp địa phương, bơ Cuba hoặc nên kết hợp cải tạo đất bằng phân hữu cơ, vi sinh để tăng độ tơi xốp và giữ ẩm tốt.
Trước khi quyết định mua giống bơ, bà con cần xác định rõ mục tiêu trồng bơ để lựa chọn giống bơ cho phù hợp:
Mỗi giống bơ có thời điểm thu hoạch khác nhau. Việc bố trí giống bơ hợp lý theo mùa vụ giúp kéo dài thời gian thu hoạch, dễ tiêu thụ và tránh được tình trạng dội hàng:
Ngoài ra, bà con cũng cần đánh giá tỷ lệ đậu trái (trên 70%), độ béo (tỷ lệ dầu), độ dẻo và ít xơ của giống bơ – đây là những tiêu chí quan trọng giúp trái bơ đạt chất lượng cao, bán được giá và giữ được uy tín lâu dài.
Bơ 034 là giống bơ bản địa của Lâm Đồng, được nhiều bà con tin dùng vì dễ trồng, phù hợp nhiều vùng khí hậu, đặc biệt là vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Cây sinh trưởng tốt, ra trái sớm sau 2 – 2,5 năm trồng. Trái dài, cơm dày, dẻo và béo, rất được ưa chuộng trong nước.
Loại bơ này còn có ưu điểm lớn là ra trái vào mùa nghịch (từ tháng 5–8), dễ tiêu thụ, giá cao. Đây là giống rất đáng để bà con cân nhắc đầu tư lâu dài.
Giống bơ Booth 7 có nguồn gốc từ Mỹ, được đánh giá là giống bơ muộn có chất lượng hàng đầu. Trái tròn, to, trọng lượng trung bình từ 400–700g/quả, cơm vàng, dẻo, béo ngậy.
Ưu điểm nổi bật là khả năng ra trái vào cuối vụ (tháng 9–11), trái chín chậm, dễ bảo quản và vận chuyển. Cây cho năng suất cao, ít bị sâu bệnh, phù hợp với khí hậu mát mẻ và đất đỏ bazan.
Bơ Hass có lớp vỏ sần đặc trưng, chín có màu tím đậm. Đây là giống được trồng phổ biến tại các nước xuất khẩu lớn như Mexico, Peru, Israel…
Tại Việt Nam, bơ Hass thích hợp với vùng khí hậu mát như Lâm Đồng, Đắk Nông. Trái nhỏ nhưng tỷ lệ dầu và hương vị đậm đà, bảo quản tốt trong 20–30 ngày. Đây là giống bơ tiềm năng cho thị trường xuất khẩu và đang được nhân rộng ở nhiều vùng cao.
Ngoài các giống bơ trên, bà con có thể tham khảo thêm:
Tùy vào mục tiêu và điều kiện thổ nhưỡng mà bà con nên kết hợp trồng xen các giống bơ sớm, giữa vụ và muộn để đảm bảo mùa vụ liên tục và khai thác tối đa năng suất đất vườn.
Khi chọn giống bơ, bước đầu tiên là quan sát kỹ phần gốc rễ. Rễ cây khỏe thường có màu trắng ngà, phân bố đều, không bị dập nát hay có dấu hiệu thối đen. Tránh chọn những cây rễ đã bị cắt cụt, úng nước hoặc ủng vàng – đó có thể là dấu hiệu cây đã từng bị bệnh.
Thân cây nên thẳng, không bị sẹo, không có vết nứt hay dấu hiệu sâu bệnh. Gốc ghép phải liền sẹo, không bị chảy nhựa hay thâm đen.
Cây giống ghép cần có mắt ghép rõ ràng, gốc và ngọn ghép liền khối, không có vết tách hay nứt. Quan sát phần mắt ghép xem có bị phồng rộp, lồi lõm bất thường không – nếu có thì khả năng cây sẽ sinh trưởng kém. Ngoài ra, không nên chọn những cây ghép quá non hoặc còn chưa phát triển ổn định.
Cây giống nên có chiều cao từ 40–80cm, đường kính thân khoảng 0.8–1.5cm. Lá xanh, tán đều, không bị rụng lá hay vàng úa. Cây đạt tiêu chuẩn sẽ cho tỉ lệ sống cao và phát triển đồng đều sau khi trồng ra đất.
Khi tới các điểm cung cấp giống bơ, nên kiểm tra sổ giống hoặc mã cây giống có kèm hình ảnh giống mẹ. Hỏi rõ kỹ thuật viên về thời gian nhân giống, quá trình chăm sóc và chế độ tưới phân. Nếu có thể, nên yêu cầu tham quan cây mẹ hoặc ít nhất là ảnh thực tế để kiểm chứng đúng giống.
Ngoài ra, nếu bà con chưa quen nhận diện mắt ghép, rễ cây, có thể mang theo người am hiểu hoặc nhờ kỹ thuật viên vườn ươm hỗ trợ chọn giúp vài cây đạt chuẩn nhất trong lô.
0
Không ít bà con chạy theo giống “hot” trên thị trường mà chưa đánh giá kỹ về điều kiện đất đai, khí hậu hay khả năng chăm sóc của bản thân. Kết quả là cây trồng không phù hợp, kém phát triển hoặc năng suất thấp dù giống đó được quảng bá rất tốt.
Lời khuyên: Nên tham khảo kỹ thông tin từ các trạm khuyến nông địa phương, kỹ sư nông nghiệp hoặc bà con đi trước có kinh nghiệm. Đừng vội vàng xuống giống theo đám đông khi chưa hiểu rõ về đặc tính sinh trưởng của giống đó.
Vì ham rẻ, nhiều nhà vườn chọn mua cây giống không rõ nguồn gốc từ các xe tải, điểm bán dạo. Những cây này thường dễ nhiễm bệnh, ghép sai giống hoặc không đúng như quảng cáo.
Lời khuyên: Luôn mua giống từ cơ sở có uy tín, kiểm tra kỹ rễ, thân, mắt ghép trước khi mua. Nếu có thể, nên yêu cầu giấy kiểm dịch hoặc bảo hành chất lượng giống cây.
Việc không xác định được rõ ràng mục đích trồng bơ để làm gì (ăn trái, xuất khẩu, làm giống…) dễ khiến bà con chọn sai giống, dẫn đến khó tiêu thụ hoặc không đạt hiệu quả như mong muốn.
Lời khuyên: Trước khi trồng, hãy xác định rõ nhu cầu thị trường bạn hướng đến, điều kiện đất đai, khả năng chăm sóc để chọn được giống phù hợp, lâu dài.
Nhiều người sau khi mua giống về lại để quá lâu ngoài nắng, không tưới nước hoặc không trồng ngay khiến cây yếu, giảm tỷ lệ sống và khả năng bén rễ khi đem ra vườn trồng.
Lời khuyên: Sau khi mua giống, nên trồng ngay trong vòng 24–48h. Nếu chưa trồng được, cần để nơi râm mát, tưới giữ ẩm đều đặn và không để gió lùa mạnh.
Tây Nguyên là vùng có khí hậu mát mẻ, đất đỏ bazan màu mỡ, thích hợp trồng nhiều loại bơ khác nhau. Tuy nhiên, để đảm bảo năng suất cao và cây phát triển bền vững, bà con tại đây thường ưu tiên giống có sức sống mạnh, ít sâu bệnh và khả năng kháng tuyến trùng tốt.
Một số nhà vườn tại Đắk Lắk và Lâm Đồng thường chọn giống bơ 034 hoặc Booth 7 do thời gian thu hoạch lệch vụ, giá cao. Ngoài ra, việc ghép gốc bơ dại địa phương với giống nhập giúp tăng khả năng thích nghi và hạn chế bệnh.
Miền Tây có đặc trưng đất thấp, mùa mưa dài nên cây bơ dễ bị úng, thối rễ nếu chọn sai giống. Bà con nơi đây thường ưu tiên những giống có bộ rễ khỏe, chịu nước tốt như bơ 034, bơ tứ quý hoặc bơ sáp địa phương.
Ngoài ra, một số hộ trồng kết hợp xen canh bơ với cây ăn trái ngắn ngày để tận dụng diện tích và đa dạng nguồn thu. Giống được chọn thường cho trái vào mùa mưa, giá cao và nhu cầu thị trường lớn.
Các kỹ sư nông nghiệp và chuyên gia giống cây lâu năm khuyên rằng không nên chọn giống chỉ theo năng suất mà cần đánh giá toàn diện: sinh trưởng, khả năng kháng bệnh, thời gian thu hoạch, thị trường đầu ra…
Bên cạnh đó, ưu tiên chọn cây ghép từ giống mẹ tốt, rõ ràng lý lịch cây, có thời gian chăm sóc đúng kỹ thuật từ vườn ươm. Một giống tốt phải đạt tiêu chuẩn cây khỏe – rễ mạnh – mắt ghép chuẩn – thân không sâu bệnh.
Các trung tâm giống cây trồng thuộc Sở Nông nghiệp & PTNT các tỉnh thường là nơi cung cấp giống chuẩn, được kiểm nghiệm và có đội ngũ kỹ thuật hỗ trợ sau bán. Bà con nên liên hệ để đặt mua hoặc được tư vấn giống phù hợp với vùng trồng.
Một số hợp tác xã cây ăn trái lớn tại Đắk Lắk, Lâm Đồng, Tiền Giang… hiện đang nhân giống bơ sạch bệnh theo đơn đặt hàng. Ưu điểm là giống cây đã thích nghi với điều kiện địa phương và thường có hỗ trợ kỹ thuật kèm theo.
Các vườn ươm tư nhân lớn, hoạt động lâu năm có hệ thống chăm sóc chuyên nghiệp, chủ động về nguồn cây mẹ và quy trình ghép giống hiện đại. Một số nơi còn có chính sách đổi trả cây giống nếu cây không đạt yêu cầu kỹ thuật.
Một giống bơ chất lượng là khởi đầu vững chắc cho cả quá trình canh tác. Đầu tư đúng ngay từ khâu chọn giống sẽ giúp bà con đỡ vất vả về sau, tiết kiệm chi phí chăm sóc và đặc biệt là đạt được năng suất như mong muốn.
Hãy là người trồng thông thái – bắt đầu từ chọn giống đúng cách. Vườn bơ khỏe mạnh không chỉ là nguồn thu nhập mà còn là thành quả bền vững từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu!
Chọn giống bơ là bước khởi đầu nhưng có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ hành trình chăm sóc và thu hoạch. Một giống bơ khỏe, phù hợp điều kiện canh tác, nguồn gốc rõ ràng sẽ giúp bà con vững tin đầu tư, giảm thiểu rủi ro sâu bệnh và cho năng suất ổn định lâu dài.
AT – Đồng hành cùng nhà nông trên hành trình chăm sóc cây khỏe – vườn bền – mùa vàng rực rỡ.
Giỏ hàng của bạn hiện tại chưa có sản phẩm nào.
